ANKO DE JONG

Behalve een nieuwe woonwijk met driehonderd woningen aan de zuidwestkant van Sint Annaparochie, valt in de plannen voor de hoofdplaats van het Bildt vooral de rondweg op. Die is ook aan de zuidkant gepland en moet veel verkeer uit het dorp halen. In het centrum krijgen fietsers en voetgangers dan de ruimte, met de auto als 'gast'.

Een diepgaand onderzoek is nog gaande, onder andere naar het effect van het toekomstige Noordwesttangent (de verbinding Stiens-Marsum), dat ook veel zwaar en doorgaand verkeer uit het dorp zal halen. Gekeken wordt ook naar mogelijke nadelige gevolgen voor de middenstand. Een en ander is neergelegd in de structuurvisie, waar de Bilkerts zich nu over kunnen uitspreken.

Woningen moeten daar gebouwd worden waar behoefte is. De verwachting is dat huishoudens vanwege de aanwezige voorzieningen voor Sint Anne blijven kiezen. Door de "ruime opzet, historische kenmerken en laagbouw" is dit „zonder meer een sfeervol dorp om in te wonen", luidt de omschrijving.

In voorgaande jaren is vooral aan de zuidrand gebouwd en in noordoostelijke richting. Aan de noordrand is de Nije Kamers (III en IV) nog in ontwikkeling (86 woningen).

De ideale plek voor een toekomstige uitbreiding ligt aan de zuidwestkant. In de nieuwe woonwijk worden in twee fases 155 en 145 woningen gebouwd. Er kan hier "een aantrekkelijk woongebied" tot stand komen met een gunstige ligging ten opzichte van ontsluitingsweg N383 richting Berlikum en Leeuwarden.

Zelfs wonen aan water is mogelijk "in combinatie met de elfstedenvaarroute": de Blikvaart ligt maar iets zuidelijker van het plangebied. De grond in het plan zijn in eigendom van een projectontwikkelaar en de gemeente.

Voor het zover is, kijkt de gemeente naar het opvullen van open plekken in Sint Anne. Een overzicht uit 2002 laat veel mogelijkheden zien in de bestaande bebouwing, wat de woonomgeving in bestaande wijken ten goede komt. Dat geldt in het centrum zeker voor de vroegere bebouwingslinten, die nu nog de karakteristieke structuur van kruiswegen laat zien.

Zo zou op de plek van het vroegere postkantoor een woonflat kunnen komen.

Naar het noorden kan de wat verwaarloosde omgeving van het Boschpad worden aangepakt. En in het oostelijk deel van het centrum - waar ook het omstreden Van Harenshuus in aanbouw is - komen in de luwte van verzorgingscentrum de Beuckelaer woningen voor ouderen.

Zo zijn er nog veertien plekken geschikt voor een nieuwe invulling, omdat ze onbebouwd zijn of verwaarloosd. De geplande nieuwbouw voor het hele dorp omvat totaal 465 woningen en appartementen.

Wat het winkelbestand betreft voldoet het huidige aanbod, aldus de notitie. Bijna de helft van de bestedingen komen van buiten het dorp, terwijl Leeuwarden en daarna Stiens en Berlikum de grootste concurrenten zijn. Afhankelijkheid van het omliggende gebied maakt het dorp wel kwetsbaar.

Er moet geïnvesteerd worden in aankleding en verfraaiing om een aantrekkelijk winkelcentrum te behouden. Komen er winkels bij, dan uitsluitend in het huidige winkelgebied Van Harenstraat en Warmoesstraat.

Monumentaal

Sint Anne koestert gebouwen van cultuurhistorische waarde. Ze staan vooral in de Van Haren-straat. De Van Harenskerk zelf, maar ook vier woonhuizen, een winkelpand uit 1737 en een pakhuis.

Op de monumentenlijst staan verder een lagere school (1819) en schoolmeesterswoning (1830) aan de Wassenberghstraat (achter de kerk).

Verder resteren een paar openbare stegen, waar vroeger eenkamerwoningen waren. Van de vele vaarten van vroeger zijn nog de Noordervaart en de Zuidervaart over "met bijbehorende kade en karakteristieke bomenrij", parallel aan de Stadhoudersweg en de Warmoesstraat. Ook die blijven bewaard.