De grîns rije je tunworig ongemurken over. Je merke krekt dat je in België binne at je 't eerste ôfskeurde stik rubber fan 'n klapbând lêgen sien. Dat waar 35 jaar leden al soa, doe’t wij met de femily na Spanje reden. Goent saken ferândere niet. Ok nou laai de eerste stikkene bând binnen ’n kilometer fan ’t blauwe grînsbôrd. Welkom in België.

Gerard de Jong

Op Studio Brussel gongen se út hur plaat. Doe’t ik België inreed worde ankondigd dat de meeste koronamaatregels opheven worre souwen. ‘Lekker karren’ – losgaan – se sâgen d’r naar út. Ik karde lekker over de minne Belgise diken (dat ferândert ok nooit), onderweegs na Brussel foor ’n kongres over meertalighyd.

Meertalighyd is ’n uniferseel thema dat in elke regio deur de aigen geskidenis weer folstrekt âns is. In België is ’t chefsache : ’t Gewest Bussel het as eerste in Europa ’n minister foor meertalighyd, Sven Gatz. Hij skreef ’n manifest in boekform, De toekomst is meertalig , dat der presinteerd worde. De Belgise premjee Alexander de Croo opende de dâg.

Seker bij ôns súdderburen is taal polityk. Dat kin ok niet âns, in ’n lând dat soawat ontwurpen is op basis fan taal as splytswam. As ’n breuklyn loopt d’r ’n taalgrîns deur ’t lând, met Flaanderen boven en Wallonië ônder (en Brussel met ’n status aparte).

D’r binne froeger gemeentegrînzen ferlaid op basis fan wie’t wêr welke taal praatte, Nederlâns of Frâns. Werbij eentalighyd ’t streven waar. Maar d’r is al even ’n kintering merkber, en Brussel loopt – met soa’n 100 sproken talen – foorop. Dos saai ok Gatz dat ’n minister fan meertalighyd tien jaar leden nag ondinkber weest waar. Soa gau kinne saken dus ferândere.

De toekomst is meertalig (’n logise titel: ’t ferleden waar ok al meertalig) is ’n steen in de fiver fan de eentalighyd (Nederlâns in ’t noorden, Frâns in ’t súdden), en set meertalighyd del as kracht in plak fan probleem. De ânder ferstaan is de ânder (beter) kinne.

In Brussel fergroat meertalighyd je kânsen op (beter) werk en (’n hoger) inkommen. ’t Floeit in ’t openbare leven organys over artifisjeel trokken grînzen hine. Krekt soa ongemurken as met de auto de grîns met België passere. En in Brussel gyn lap skeurde autobând te bekinnen om je der op te wizen.