Bewoners en medewerkers van zorgcentra beleven roerige tijden. De Leeuwarder Courant volgt lief en leed in zorgcentrum Beuckelaer in Sint Annaparochie. Vandaag aflevering 10.

André Horjus

Sinds een dik jaar woont Jet van der Kooy-Miedema (91) in Beuckelaer. "Ik hew heel bot wenne motten", vertelt ze. Vooral het in hoogte verstelbare eenpersoonsbed was haar aanvankelijk niet ruim genoeg. "Ik bin d'r al 'n paar keer ôfrold, want ik waar 'n tweeper-soansbêd wend. 'Set 't maar teugen de muur', saai ik. Dan kin ik d'r an dy kant in elk gefal niet meer ôf- falle."

Eerder woonde ze aan de Burgemeester Vlaskampstraat, maar dat was niet langer verantwoord. Jet had twee hersenbloedingen gehad en kampte bovendien met erg slecht zicht. "Nou bin ik onderdak en at d'r wat is, druk ik op 'e alarmknop dy't an 'n ketting om myn nek hangt en dan binne de susters d'r soamaar." Alleen het brood in het zorgcentrum, daar is de voormalige bakkersvrouw minder van gecharmeerd. "Dy taaie korsten kin ik hest niet wegkrije."

Het zijn rare tijden, vindt Jet. Ze herinnert zich haar verjaardag bijvoorbeeld op 28 mei. Zij zat in een rolstoel in een omheind gedeelte van de tuin en haar kinderen - twee dochters en twee zoons - zaten aan de andere kant van de schutting. ""Krekt as waar ik 'n sware krimineel. Soa foelde 't. En dos waar 't waardefol. Ik kreeg 'n pepier wer't se alle fier wat moois op skreven hadden. En ik hew wel 85 kaarten kregen. Sou Willem-Alexander ok soafeul ontfange?"

Sinds 29 mei is het mogelijk om, onder begeleiding, een uurtje per week buiten het centrum te wandelen. En dus kon Jet vorige week weer eens een bezoekje brengen aan het graf van haar man Douwe. Een van hun zoons liep achter de rolstoel. Hij had zijn baard laten staan. "Sil ik 'm dy even foele late?", stelde hij voor. Jet twijfelde.

Geknuffeld hadden ze ook al niet toen hij haar in het zorgcentrum ophaalde. "En hij knuffelt soa graach, maar soa binne de regels nou een keer: niet an nander komme." Eenmaal buiten, op afstand van het zorgcentrum, waande Jet zich onbespied. Toen stak ze tóch haar hand uit. Voelde aan het harige bosje. Heel eventjes. "Tuurlik."

Maar voor de rest hield ze zich keurig aan het dringende advies vanuit Beuckelaer om niet te dicht bij anderen te komen. "Ik waar de deur nag niet út of der stonnen alweer twee te swaaien: hé, frou Van der Kooy!'. 'Ôfstand houwe, hè', saai ik. 'Ôfstand houwe!'" Het is geen makkelijke tijd, vindt de weduwe. "Maar 't het 'n bedoeling. Meskien gaat 't d'rom dat wy met syn allen tot besinning komme. De wereld waar 'n bitsy hard worren. Elk foor himsels. Drie keer in 't jaar op fekânsy. Dat hindert niks, mar dink ok 's an een dy't dat niet kin. Set de ander 's op 't eerste plak, in't plak fan dysels."

Jet is alweer twintig jaar weduwe en toch voelt het alsof Douwe nog steeds dichtbij is. Af en toe hoort ze zijn stem. "Fooral at ik in 'n wat moeilike sitewasy sit." Tijdens de laatste verkiezingen bijvoorbeeld. Jet zat maar te dubben: op welke partij moest ze stemmen? "Ik had my d'r ok nooit soa in ferdiept." "Nou", hoorde ze Douwe zeggen, "stim gewoan wat wy altyd stimd hewwe: CDA." Daarmee was de kous af.

Jet mist haar man, maar troost zichzelf met de gedachte dat hij het nu beter heeft. "D'r is gyn pyn in 'e hemel en 't sil der heel mooi weze, maar hoe mooi, dat weet ik niet. D'r binne d'r dy hewwe 't over straten fan goud en soa. Nou, loof dat maar niet."

Angst voor het coronavirus of voor de dood is haar vreemd. "Ik gun 't gyneen, maar foor mysels dink ik: je motte dos ergens an doadgaan. Dat saai ik ok teugen myn dochter: 't hindert my niks. Ik hew myn leven had. En je hewwe 't ok niet in 'e hând. Wy kinne alles wel regele wille, maar 't loopt dos âns. Wy binne sels niet baas. Maar wy hewwe nag altyd eten en drinken en 'n dak boven ôns hoofd."