INES JONKER
Wekenlang was Sahar landelijk nieuws. een dezer dagen krijgt ze mogelijk het verlossende bericht dat ze in Nederland mag blijven. Maar voor hetzelfde geld zit ze nog wekenlang in onzekerheid.
'Nee maar echt, ik kan wel gillen; o het komt hopelijk wel goed', twitterde Sahar Hbriham Gel (14) afgelopen zondag aan haar vriendinnen naar aanleiding van de brief die de UNHCR over haar 'zaak' had geschreven aan haar advocaat. Hierin pleit de hoge commissaris voor de vluchtelingen van de Verenigde Naties ervoor om Sahar te erkennen als vluchteling.
De brief is vooralsnog het laatste hoofdstukje in de lange reeks nieuwsberichten over de gymnasiaste die in het azc van Sint An-naparochie woont. Al sinds elf jaar verblijft het Afghaanse meisje in Nederland, maar afgelopen november was ze opeens landelijk nieuws. Aanleiding was de actie die klasgenoten van haar waren begonnen tegen de afwijzing van de derde asielaanvraag.
Paul Stieger, sinds 2006 advocaat van het gezin, ging in beroep tegen de beslissing van de Immigratie en Naturalisatie Dienst (IND). Deze week doet de rechtbank van Den Bosch uitspraak. De rechter kan het beroep gegrond verklaren, waarmee de negatieve beslissing van de IND vernietigd wordt. De immigratiedienst moet zijn werk dan over doen.
De brief van de UNHCR, die door Stieger is doorgestuurd naar de rechtbank, kan de rechter ook doen besluiten de hele zaak te heropenen. Dat zou de advocaat niet verbazen. "In de brief staan precies de argumenten waar ik mijn betoog op heb gebouwd", zegt Stieger.
In zijn pleidooi verwees hij naar het veiligheidsrisico dat Sahar in Afghanistan loopt, en op internationale kinderrechten. "Sahar is inmiddels zodanig verwesterd dat ze door de Taliban als zedenloos wordt gezien. Bovendien is het gevaarlijk om in Afghanistan naar school te gaan. Vorig jaar is er in Kabul drie keer een gifgasaanval op een meisjesschool geweest. Honderden den meisjes raakten daarbij gewond."
Uit het oogpunt van kinderrechten kan de IND het volgens de advocaat niet maken om kinderen die zo geïntegreerd zijn in Nederland terug te sturen naar een land waarvan ze inmiddels vervreemd zijn. Hij werd hierin gesteund door de organisatie Defence for Children en Margrite Kalverboer van de Rijksuniversiteit Groningen die onderzoek deed naar kinderen in asielzoekerscentra.
De immigratiedienst stelt echter dat er geen risico's zijn en dat Kabul veilig is. Het 'verwesterd zijn' heeft het gezin aan zichzelf te danken. Over Sahars intelligentie, waardoor haar een glanzende toekomst in Nederland wacht, zegt de IND: als ze zo intelligent is, zal ze het in Afghanistan ook wel goed doen op school.
Minister Gerd Leers van immigratie en asiel heeft laten weten eerst de uitspraak van de rechter te willen afwachten, voordat hij een beslissing neemt over Sahar. Met de brief van de UNHCR wordt de druk op Leers alleen maar groter.
Volgens Stieger hoeft Leers het zichzelf niet zo moeilijk te maken. "Hij lijkt nogal bang om zijn discretionaire bevoegdheid (een soort gratie, red.) te gebruiken, waarschijnlijk onder druk van de PVV. Maar dat hoeft helemaal niet. Hij kan gewoon tegen zijn ambtenaren zeggen: kijk nog eens goed naar deze zaak, waarschijnlijk hebben we de risico's niet goed ingeschat."
Leers hoeft ook niet bang te zijn dat Nederland 'de deur wijd open zet' voor asielzoekers door Sahar alsnog asiel te verlenen, zoals critici van het asielbeleid zeggen. "Het gaat om een individuele toets, er is geen precedentwerking, dus hij hoeft niets uit te leggen aan de Tweede Kamer."
Sahar en haar familie kregen de afgelopen weken talloze steunbetuigingen. In eerste instantie van de klas- en schoolgenoten van Sahar op het stedelijk gymnasium, die eind november een actie begonnen. Ook is er een landelijke petitieactie gestart tegen de uitzetting, die tot nu toe bijna elfduizend mensen getekend hebben.
Alle steun heeft de familie erg goed gedaan, zegt Paul Stieger. "Het zijn hele sterke mensen, Sahar ook. Maar er is ook veel spanning." Hoe belangrijk die support ook, ze beïnvloeden vooral de publieke opinie en niet zozeer het standpunt van minister en IND. De advocaat ziet de brief van de UNHCR daarom eigenlijk als de belangrijkste steunbetuiging.
De uitspraken van de VN-orga-nisatie zijn niet bindend of dwingend. Stieger: "Maar als de minister het advies naast zich neerlegt, heeft hij wel wat uit te leggen."
Stieger geeft het voorlopig niet op. Mocht zijn beroep worden afgewezen, dan kan hij nog in hoger beroep gaan bij de Raad van State. "En als die de zaak afwijst, stap ik naar het Europees Hof voor de rechten van de mens." Dit instituut bepaalde vorig jaar nog dat Zweden een Afghaanse vrouw een verblijfsvergunning moest geven, omdat zij te verwesterd was. "En een uitspraak van het Europees Hof is wel bindend."
