Vanmorgen kwart over acht staan we al aan de Roemeense grens. Fietsers en volgauto's kunnen na de passencontrôle vlot de grens over. De vrachtauto kost meer moeite. Met hulp van André, een Roemeense Fries die ons verder zal begeleiden, lukt het toch nog vrij vlot. Om kwart over negen vervolgen we onze weg, nu in Roemenië. De vrachtauto mag niet door Orádea; dus moeten we de rondweg om de stad volgen. Een mistroostige, erg slechte weg vol kuilen en hobbels. Voor een deel betonplaten, maar dat is niet veel beter. Langs de route veel vervallen verpauperde fabriekscomplexen en langs de weg verschillende keren een auto met een lekke band of een ander mankement.
Het eerste deel van de étappe van vandaag loopt door een open gebied met in de verte een kilometers lange dijk. Daarachter is een kunstmatig aangelegd meer om met behulp van een waterkrachtcentrale elektriciteit op te wekken. Verderop is de vlakte van beide kanten ingesloten door beboste heuvels.
Er is onderweg veel te zien. In veel dorpjes staat verschillende waar uitgestald te wachten op voorbij komende kopers. In een stadje waar we door komen staan veel opvallende gebouwen met kunstig gevormde tinnen of zinken daken.
Deze weg nummer 1 wordt druk benut door het grote internationale vrachtverkeer. Tussendoor regelmatig een Roemeense boer met paard en wagen op weg naar zijn land. Op een zijweg staat een groep Roma's met hun huifkarren, bespannen met twee paarden.
Na ongeveer 50 kilometer moeten we een forse heuvelrug over. Dat betekent een lange gemene klim. Dat waren we de laatste dagen niet meer gewend. En inmiddels is het ook gaan regenen. Dat betekent van twee kanten water: het hemelwater van boven en het spatwater van de fietser voor je van voren. Na de klim en een tamelijk scherpe afdaling weer een gestrekte weg door een langgerekt dal.
Het begint alsmaar harder te regenen. Voor de tweede rust hebben ze een half afgebouwd hotel gevonden. We kunnen hier in ieder geval droog staan maar doordat het vanuit alle kanten tocht worden we nog kouder dan we al waren. Het laatste traject vandaag kent nog een paar klimmetjes van 10% die je beenspieren doen kraken.
Als we zo'n 12 kilometer voor Cluj-Napoca de camping "El Dorado" oprijden is het gelukkig droog geworden. De voorzieningen zien er hier uitstekend uit. Na een heerlijk hete douche en twee beerenburgjes ziet de wereld er al weer heel wat vriendelijker uit. Maar we hebben vandaag aan den lijve ondervonden wat de uitdrukking: "tot op het bot verkleumd" inhoudt.

Het heeft vannacht gevroren! Als ik om een uur of acht opsta staat de rijp nog op het gras. Lekker ontspannen wassen en aankleden en op ons gemak in het zonnetje voor de grote tent ontbijten. Het lijkt inderdaad wel "El Dorado".
Bijna het hele gezelschap gaat met de vrachtauto naar Cluj-Napoca. Een paar vinden het te riskant met de vrachtauto en nemen de bus. Bennie, Gatze en Rint kunnen geen dag zonder fietsen. Zij hebben een traject van een dikke 100 kilometer in de omgeving uitgezet. Cor Sijpersma fietst ook mee.
In Cluj eerst Roemeens geld pinnen. Voor nog geen 50 euro trek je 2 miljoen lei's uit de muur. De koers is ongeveer 1 : 40.000. In een studentencafeetje nuttigen we koffie met heerlijke strudel. Een groepje studenten aan het tafeltje naast ons is zeer geïnteresseerd in onze reis. Zij studeren rechten in Cluj.
Cluj-Napoca is een levendige stad. Het straatbeeld doet westers aan. De stad heeft veel te bieden voor de toerist. In het centrum zijn de Orthodoxe kerk en de Rooms-Katholieke kathedraal de blikvangers. Er zijn tal van winkels en een aantal markten. De stad is gesticht door de Romeinen, waarvan opgravingen getuigen. Een standbeeld met Romulus en Remus getuigt van de Romeinse wortels, ook bedoeld als tegenhanger van de perioden dat de Hongaren het voor het zeggen hadden in de stad.
De St. Michaelskerk is het bekijken zeker waard. Vooral de met rijk houtsnijwerk versierde kansel springt in het oog. Het is een van de weinige gothische kerken in Roemenië. Er werd vooral in de 14e en 15e eeuw aan gebouwd. De neo-gotische toren is er pas in 1859 aan gemaakt. Voor de kerk staat een majestueus ruiterstandbeeld van de Hongaarse koning Mathias Corvin. Dat deze kerk het middelpunt van de stad is, is een doorn in het oog van het rechtse (lees: pro-Roemeense en anti-Hongaarse) gemeentebestuur. Om de aandacht van de kerk en het standbeeld af te leiden zijn er jarenlange opgravingen op het kerkplein uitgevoerd, met als doel aan te tonen dat hier vroeger een Romeinse tempel stond. Je komt de kerk binnen via een Renaissance portaal. De kerk wordt gebruikt voor Rooms-Katholieke diensten.
Een klein stukje ten oosten van het Piata Unirii is het andere grote plein met aan de noordkant de orthodoxe kerk. De buitenkant met de koepels doet Russisch aan en het interieur is geheel in mozaïek uitgevoerd. Alle bezoekers knielen voor het centraal opgestelde katheder en kussen het icoon dat daar op ligt. Het gehele ritueel maakt een devote indruk.
Eindelijk kan ik hier een Labello-stift kopen. Mijn lippen zijn helemaal gebarsten van de zon en de wind. Ze hebben alleen maar een rode stift waardoor het lijkt alsof ik lippenstift op mijn lippen doe.
Op een terrasje op éen van de vele binnenpleintjes bestellen we ons middagmaal: drie maal zalm. Even later komt het meisje dat ons bedient om te vertellen dat er nog maar voor twee personen zalm is. Cor neemt nu een andere vissoort. Ik had al in de reisgids van Baukje gelezen, dat het in de Roemeense restaurants nog steeds eerder regel dan uitzondering is dat wat er op de kaart staat er niet is en wat er is niet op de kaart staat. En ook het lange wachten schijnt in de Roemeense horeca gewoon te zijn. Daarover gaan wrange grapjes. Waarom, zo luidt er één, duurt het zo lang voor de salade wordt geserveerd? Het antwoord: In de keuken wachten ze totdat er voldoende restjes zijn verzameld. Dan valt het in deze locatie nog best mee. De zalm is voortreffelijk en de vis van Cor heeft een bekende smaak, maar hij weet niet wat het is.
Na de terugtocht met de vrachtauto gebruiken we met elkaar de maaltijd in het restaurant bij de camping. En na afloop wordt er, begeleid door Karst op zijn gitaar, weer uitbundig gezongen. Lieuwkje had nog steeds veel pijn, haar been was op twee plaatsen gebroken.

Vanmorgen eerst de vrachtautoroute door Cluj-Napoca. Prettig is anders: druk verkeer, soms een slecht wegdek en ook nog een paar pittige hellinkjes. Aan de westflank van Cluj ligt een gigantische begraafplaats met een mooi uitzicht over de buitenwijken en het omringende land. Jammer, dat ze er niet meer van kunnen genieten.
Over een drukke, maar wel mooie weg fietsen we nu richting Dej. De route loopt door een breed dal met aan weerszijden een glooiend heuvellandschap, hier en daar met bos begroeid. Soms lopen er koeien. Er zijn vandaag opvallend veel mensen met paard en wagen onderweg. De landbouw stelt hier niet veel voor. Smalle percelen waar veel mensen met de hand aan het wieden zijn. Een enkele keer zijn ze met z'n tweeën met een wiedploegje met een paard ervoor aan het wieden. Dat zal dan wel een grote boer zijn. Maar twee of drie keer een trekker gezien en dan ook nog van een model van tientallen jaren geleden.
Bij Dej langs de weg grote woonkazernes die een troosteloze aanblik bieden. Ook de industrie lijkt hier langzaam weg te roesten. Na Dej wordt de weg een stuk slechter. Over de betonplaten is een laagje asfalt aangebracht dat bij de aanzettingen is afgebrokkeld. Je moet voortdurend je aandacht bij de weg houden om de scheuren overdwars of in de lengterichting te ontwijken. Soms zijn de kuilen zo groot, dat er volgens Gatze welhaast een fiets in past. En dan te bedenken dat we over de belangrijkste regionale weg fietsen. De Betonwei bij Drogeham was hier heilig bij. Het is een wonder dat er geen ongelukken gebeuren en dat er aan het eind van de dag zelfs geen enkel schadegeval is.
Aan de kant van de weg is de plek van een ongeval gemarkeerd met twee kruisen, een grote en een kleine. Moeder met kind, stel je je dan voor. Het is het zoveelste herinneringsteken aan een dodelijk ongeval onderweg. Opvallend is het grote verschil in uitvoering van de gedenktekens. In Duitsland heb ik zelfs een in marmer gehouwen herdenkingsmonument aan zo'n ongeluk gezien. In Tsjechië waren het meestal houten kruisen en in Hongarije en hier in Roemenië vooral ijzeren kruisen met krullen.
De camping voorbij Bistrita is heel sober. Het kampeerveldje was diezelfde ochtend nog met de zeis gemaaid en ze hadden nog geen gelegenheid gehad het gras op te harken. Er stond een beste snee op! Jappie en ik besluiten samen zo'n trekkershutje te huren voor één nacht. De kosten bedragen 250.000 lei's oftewel 7,50 euro.
We kunnen inmiddels in de verte de Karpaten al zien liggen. Benieuwd wat de dag van morgen weer zal brengen. Trouwens de dag van vandaag heeft nog een verrassing in petto. Als we 's avonds voor het slapen gaan nog even wat willen gaan drinken in het restaurant bij de camping blijkt deze omgebouwd te zijn tot nachtclub. Een drietal schaars geklede dames - en zelfs die laatste prulletjes gaan ook nog uit - geven een demonstratie paaldansen.

Het is vandaag genieten geblazen. Een prachtige tocht door de Karpaten over de 1200 meter hoge Pasul Tihuta. We hadden ons al vaak afgevraagd hoe deze étappe zou worden. De Karpaten doorsnijden heel Roemenië zodat je er onmogelijk omheen kunt. Niemand had ons kunnen vertellen hoe steil de Karpaten hier zouden zijn. Dat viel best mee. Veel lange, maar niet steile hellingen, sommige met een stijgingspercentage van zo'n 7 à 8 %. Tussendoor ook wel vlakke stukjes en soms weer wat naar beneden, prima te doen dus. Het valt trouwens op, dat verschillende fietsers de afgelopen weken behoorlijk aan klimcapaciteiten hebben gewonnen.
Onderweg heb je schitterende vergezichten op de dalen beneden je en de toppen van de Muntii Culinani in het zuiden en de Muntii Rodnei in het noorden. De hoogste toppen zijn nog bedekt met sneeuw. Volgens de informatie leven er in de Karpaten in Roemenië nog veel wolven, lynxen en zelfs bruine beren. Het kan zijn, dat ik te snel heb gefietst, maar ik heb niet één van deze diersoorten gezien.
Twee kilometer voor hotel Dracula staat Wobbe: "Nog maar ruim één kilometer en je bent er!" In werkelijkheid zijn het er ruim twee voor we boven zijn. Daar aangekomen deelt hij kranten uit voor onder de trui en trekken we onze jasjes aan. Maar we zijn er nog lang niet. Het hoogste punt van de pas blijkt nog kilometers verderop te liggen. Dat betekent, dat we met al die kleren aan nog verschillende hellingen moeten beklimmen.
De afdaling is niet om echt van te genieten door het slechte wegdek. Voortdurend in de remmen en je moet het stuur stevig omklemd houden anders slaat het je uit handen. Doordat je steeds je ogen op de weg moet houden gaat de omgeving bijna ongezien aan ons voorbij. Weer beneden in de bewoonde wereld aangekomen hebben we pauze op een modderig pleintje aan de weg. Een tankauto komt hier melk verzamelen dat door de boeren op hun wagen hier naar toe wordt gebracht. Het wordt al weer koud en nattig zodat we maar snel onze tocht hervatten.
De camping in Vatra Dornei ligt vrij hoog zodat je een mooi uitzicht hebt op het stadje. Aan de andere kant van de bebouwing staan de liften voor de wintersporters werkloos te zijn. Fhilip heeft contact gehad met de bus met Friezen, die ons zullen verwelkomen in Schitu Stavnic. Zij komen vanmiddag door Vatra Dornei. Hij rijdt ze met een auto tegemoet. Even zijn vrouw dag zeggen. Mindert blijkt ook in de bus te zitten, hij voegt zich hier weer bij de groep.
Doordat we al vroeg op de camping zijn hebben we alle tijd op verkenning te gaan. Vatra Dornei is een leuk stadje, op het centraal pleintje drinken we op ons gemak een drankje. Aan de overkant van de trein is een nieuwe grote orthodoxe kerk gebouwd. Vooral van binnen is dat een grote verrassing. Een prachtige decoratie met veel sfeer en symboliek. Een vriendelijke vrouw wil ons graag van alles vertellen, jammer dat we elkaar niet kunnen verstaan.

Deze op één na laatste fietsdag alweer een schitterende route. We dalen heel geleidelijk verder af door het dal van het riviertje de Bistriti. De weg slalomt voortdurend, dan weer links, dan weer rechts van het water. Aan weerszijden domineren de toppen - sommige tot meer dan 1500 meter - van de Muntii Stanisoarei en de Muntii Bistritei de omgeving. Koeien grazen vrij in de berm langs de weg. De melk staat in één of twee bussen langs de weg, klaar om opgehaald te worden. Soms staat er alleen maar een emmer met een doek erover heen.
Ze zijn hier op verschillende trajecten met de weg bezig. Over grote lengten zijn slechte stroken vrij diep uitgefreesd. Daardoor zijn er scherpe randen ontstaan zodat het oppassen geblazen is. Bij ons zouden de uitgefreesde gedeelten direct weer met asfalt opgevuld worden, maar dat hebben ze hier kennelijk nog niet bedacht.
Langs de weg staat een zigeunerfamilie met hun huifwagen. De vrouwen hebben net de was over de struiken uitgespreid om te drogen. De kinderen hollen naar de weg, smekend om geld. Even verderop staan de mannen scheldend en met gebalde vuisten de auto van Tsjibbe en Wobbe na te kijken. Later vertellen zij, dat ze zelfs met stenen waren bekogeld omdat ze niet wilden stoppen.
Op een prachtig gelegen grasveldje langs de rivier hebben we koffiepauze. Een smalle houten hangbrug brengt de bewoners aan de andere kant van de rivier naar de overkant. De zon schijnt vandaag weer uitbundig.
Na Polana Largului mondt de rivier uit in het Izvorul Muntelui. Dit is een uitgestrekt, grillig gevormd stuwmeer dat de fietser elke keer weer op een adembenemend mooi uitzicht vergast. Bij Bicaz rijden we onderlangs de tientallen meters hoge stuwdam. Er wordt hier elektriciteit opgewekt.
Verderop moeten we weer regelmatig stevig klimmen. Met deze temperatuur betekent dat behoorlijk transpireren. Een paar keer moeten we een spoorlijn oversteken. Dan moet je extra uitkijken omdat de spoorstaven óf een eind boven het wegdek uitsteken of diep in het wegdek zijn weggestopt. En als er dan ook nog grote kuilen in de overweg zitten vergt het heel wat stuurmanskunst om de rails een beetje haaks over te steken.
In Piatra Neamt vinden we een simpele camping aan de rivier zonder douches, dat betekent alleen even poedelen vanavond. Om eerlijk te zijn vindt ik het niet erg, dat het kamperen er bijna opzit. Na het avondeten lopen we via een voetgangersbrug naar de overkant van het water naar de stad. Eerst over het spoor, dan door een paar naargeestige straten met aan weerszijden van die treurige woonblokken. We zoeken een terrasje op om wat te drinken. Mijn wodka smaakt prima.

Piatra Neamt blijkt een grote levendige stad te zijn. Dat hadden we gisteravond, toen we langs die ene doorgaande weg om een biertent zochten niet kunnen bevroeden. Zoals ik al vaker in Roemenië had gezien staan ook hier op sommige kruispunten stoplichten die in rood of groen de resterende seconden rood c.q. groen aangeven. Dat doet wel attent aan.
Het landschap naar Roman is behoorlijk glooiend met lange zichtlijnen, zoals de lange deining op de oceaan. Op de hellingen van de groene heuvels zijn grote vlakkere delen in gebruik als bouwland. Deze velden zijn opgedeeld in smalle stroken, afwisselend beteeld met maïs, graan, zonnebloemen en een enkel perceeltje aardappelen. Er wordt druk op het land gewerkt, ouderwets gezellig.
Na Roman wacht de vrachtauto ons op voor de koffiepauze. De stoelen zijn al uitgezet. Het is al warm, de zon brandt aan een wolkenloze hemel. De eigenaar van het motel in aanbouw is kennelijk niet blij, dat wij alvast van zijn parkeerterrein gebruik maken. Maar met een paar flesjes Dextra van Johannes is hij weer tevreden gesteld.
Na Targu Frumos buigt de weg in oostelijke richting af. We fietsen nu door een uitgestrekte grasvlakte. De weg heeft hier aan beide kanten een brede strook buiten de witte streep, kennelijk speciaal zo breed gemaakt voor paard en wagen. Ook voor ons fietsers heel comfortabel. We hebben een stevige wind tegen. Op 100 kilometer kijken we uit naar de volgende stop maar die laat nog op zich wachten. Dan tellen die extra kilometers zwaar. Eindelijk zien we de vrachtauto aan de kant staan.

Hier en daar staan houten optrekjes voor het vee met een houten omheining in de grasvlakte. Twee mannen zijn bezig de schapen te melken. Verderop loopt een herder met een koppel koeien. Als ik door mijn oogharen kijk en als ik het dorpje in de verte en de spoorlijn wegdenk waan ik mij in Mongolië.
Een eind verder is links van de weg de camping waar we vanavond onze tentjes voor de laatste keer op zullen zetten. André en zijn vriendin voegen zich hier bij de karavaan. Nog een laatste ruk en we zijn in Iasi. Voor de stad wacht de politie ons op om ons door het drukke stadsverkeer te loodsen. Met een "buiksprekersgeluid" wordt de weg vrijgemaakt en zonder oponthoud fietsen we de stad door.
Daar worden we opgewacht door Antoinette Smidts, die verschillende Nederlandse projecten in Roemenië coördineert. Het zijn nog twintig lange kilometers naar Schitu Stavnic. Voor het dorpje wacht ons nog een pittige klim, de laatste loodjes wegen letterlijk zwaar. Voor de laatste keer de ketting op het kleine blad.
Nog één keer de bocht om en daar staan een heleboel mensen, vrouwen en mannen, jongens en meisjes ons enthousiast toe te juichen. Het hele dorp is uitgelopen om ons welkom te heten. Op de traditionele wijze worden we persoonlijk door de burgemeester verwelkomd. Elke fietser en begeleider breekt een stuk brood af en doopt het in een schoteltje zout. Als het stuk brood is weggeslikt neem je een teug wijn uit een grote kruik. Lekkere wijn! De hele ceremonie wordt vrolijk omlijst door een koperorkestje, dat typische Oost-Europese muziek speelt. Het duurt niet lang of er wordt uitbundig gedanst. Karst zit rechtstreeks in de uitzending van Omrop Fryslân zodat ze thuis ook weten, dat we heelhuids in Schitu Stavnic aangekomen zijn.

Na een toespraak van Wopke Marra namens de Stichting - hij kan alvast 70.000 euro overhandige voor het nieuwe project - worden we toegezongen door de schoolkinderen. Zij hebben duidelijk heel erg hun best gedaan. Er worden zelfs een paar teksten in het Fries declameert. De kinderen hebben hun allermooiste kleren aangetrokken. De onderwijzeres is een juf uit het boekje: kokerrok met blouse en een knoetje in de nek.
Zodra het programma is afgelopen volgt een run op de biertap want we smachten naar wat te drinken. De dorpsbewoners drommen om ons heen en verschillende kinderen bieden ons een bloem aan. Wij maken nu ook kennis met de groep uit Friesland, die eerder met de bus in Schitu Stavnic was gearriveerd. Vooral de fietsers en begeleiders, wiens vrouw met de bus was gekomen, kunnen hun geluk niet op. In één van de lokalen wordt ons een maaltijd voorgeschoteld met een heerlijke cake na. De juf wordt niet moe bier en wodka aan te slepen. Het is maar gelukkig, dat we straks met de bus naar de camping worden gebracht. Ook de "busgroep" laat zich niet onbetuigd. Het is duidelijk, dat zij het op hun reis hierheen ook heel gezellig hebben gehad.

Vandaag vieren Bauke en Tine hun 40-jarig huwelijksfeest. Tijdens het ontbijt krijgen ze een tweepersoons krans omgehangen en worden ze enthousiast toegezongen. Vanavond zijn we van plan een feestje te bouwen om dit heugelijke feit te vieren.
We zullen vandaag nader kennis maken met Schitu Stavnic. 's Morgens worden er voor de kinderen van de school kinderfeesten georganiseerd. Vlaggetje steken en zo. De jeugd hier is al net zo fanatiek als bij ons. De Stichting heeft voor alle leerlingen nieuwe kleren gekocht. Glunderend lopen ze in hun pas gekregen kleren te showen.
Met de beide tolken maken we nu een wandeling door het dorp. In 1997 is met geld van de Stichting Garyp - Earnewâld een nieuwe school in Schitu Stavnic gerealiseerd. Het gebouw ziet er nog keurig uit, zowel van buiten als van binnen. Aan alles is te merken, dat deze school een belangrijke functie vervult in het dorp.
En vooral de jonge generatie zal er van profiteren. Het schijnt, dat het verzuim na het in gebruik nemen van de nieuwe school, tot vrijwel nul is gereduceerd. Wie de jeugd heeft heeft de toekomst! Achter de school staat nog het oude schoolgebouw, een verschil van dag en nacht.

We bekijken een huisje waar het hele gezin van vader, moeder en drie kinderen in één kamer woont en slaapt. De kleren hangen gewoon over een touw, dat door de kamer is gespannen. Met Friese hulp is er een golfplaten dak opgemaakt. De "heer des huizes" laat via de tolk weten, dat hij zich eigenlijk schaamt zo met zijn gezin te moeten leven. Ik vraag mij af of hij het in Nederland ver zou schoppen.
Verderop wordt onze groep aangesproken door een man, die graag wil laten zien hoe hij zijn potten draait. Op die manier probeert hij de kost voor zijn gezin bij elkaar te scharrelen. De potten worden vooral op de markt in Iasi verkocht. Het gaat hem best handig af, in een minuut of tien heeft hij een mooie kruik met handvat klaar. Op het erf bij zijn tuin heeft hij een lemen oven waar de potten en kruiken worden gebakken. Voor het glazuur wordt het zuur uit oude accu's gebruikt. Ik koop een leuke kruik voor 25.000 lei's oftewel 0,60 euro. In de woonkamer en zijn werkruimte waar hij de draaitafel heeft staan brede bedden waar de familie op slaapt.
De weg door het dorp is onverhard met diepe karrensporen. Het is al een paar dagen droog maar je kunt je voorstellen, dat na hevige regen de straat bijna onbegaanbaar zal zijn. De wagens die de boeren hier in Roemenië gebruiken zijn heel eenvoudig, wél meestal met luchtbanden. Als rem draait men van achteren eenvoudig een balk tegen de achterwielen. Heel apart is, dat alle karren tegen het achterschot een plaat met kenteken hebben. De paarden hebben allemaal een rode kwast achter het oog aan het hoofdstel. Zou dat dezelfde functie hebben als een oogklep bij ons zodat ze minder snel schrikken?
Plotseling wordt de rust in het dorp wreed verstoord door schallende muziek uit luidsprekers op een auto. Het blijkt een verkiezingskaravaan te zijn; over drie weken is de burgemeestersverkiezing. Een boze vrouw, die ons vanaf haar erf toespreekt, heeft er geen goed woord voor over: "Nu beloven ze allemaal de mooiste dingen maar na de verkiezing zijn ze alles ineens vergeten!" Zij draagt een grijsgroen operatie-uniform uit een westers ziekenhuis. "Hospital property" vermeldt de tekst op haar maag. De vrouw is weduwe. Op haar erf staat een trekker. Alleen haar broer kan er mee omgaan. Maar die kan maar eens in de twee weken.
We wandelen verder door het dorp. De huizen beschikken niet over waterleiding. Alle water moet uit de put naar boven worden gehaald. Het erf rond het huis wordt vaak benut om wat groenten te verbouwen. Of de kippen scharrelen vrij op het erf rond. Soms worden er ook ganzen en kalkoenen gehouden. Wij uit ons welvarende Nederland kunnen ons nauwelijks voorstellen onder welke erbarmelijke omstandigheden de mensen hier wonen en leven.
Meerdere dorpsbewoners klampen ons aan: of we asjeblieft ook hun huis willen bekijken. Ik begin me zo langzamerhand wat opgelaten te voelen. Dan belt Radio Eenhoorn voor een interview.
 
 

De laatste dag hier in Moldavië hebben we gelegenheid voor sightseeing in Iasi. De naam van deze stad spreek je uit als "Jas".

In vroeger tijden - lees ik in de reisgids - was Iasi de hoofdstad van het land Moldavië, wat de huidige ex-Sovjetrepubliek Moldavië en de Roemeense streek Moldavië behelsde. Het was in 1349 gesticht door voivod ("vorst") Begdan. In de tweede helft van de vijftiende eeuw beleefde het een korte periode van onafhankelijkheid onder Stefan cel Mare (Stefan de Grote). In 1511 kwam het onder Turkse heerschappij en tussen 1768 en 1854 werd Moldavië overheerst door de Russen. Na een korte bezetting door de Oostenrijkers gingen de prinsendommen Moldavië en Walachije in 1859 samen en werd Iasi de hoofdstad van het nieuwe land. Drie jaar later voegde ook Roemenië ch bij deze 'fusie' en werd Boekarest de nieuwe hoofdstad. Tijdens de Eerste Wereldoorlog verhuisde de regering tijdelijk terug naar Iasi.
De landstreek Moldavië, de 150 kilometer brede strook heuvel- en bergland oostelijk van de Karpaten wordt door de Roemenen gezien als het meest "eigen" en ongerepte deel van het land. Sommige streken lijken nog niet aangeraakt door de vooruitgang, dat hebben we gisteren met eigen ogen kunnen aanschouwen. In kleine dorpjes, die slechts via niet of nauwelijks verharde wegen bereikt kunnen worden, leiden de bewoners vrijwel hetzelfde leven als hun grootouders.
Qua cultuur heeft Iasi een rijke historie en ooit was de stad was de zetel van de orthodoxe metropoliet. Onder de lindeboom mediteerde Mihai Eminescu, waarna hij 's avonds naar de wijnkelders ging om te debatteren met Creanga en Caragiale. In 1860 werd hier Roemeniës eerste universiteit gesticht.

Helaas is Iasi nogal gehavend uit de Causescu-tijdperk tevoorschijn gekomen. Kolossale hotels zijn vlak naast of pal voor historische gebouwen neergezet. De kleine 350.000 inwoners wonen voor een belangrijk deel in naargeestige woonkazernes. De geschiedenis is echter zo rijk dat er nog genoeg moois valt te zien in hoofdzaak geconcentreerd rond de Str. Stefan cel Mare. Er wordt druk gerestaureerd. Vele rampen doorstond de stad zoals branden, aardbevingen en invallen van Polen, Tartaren en Turken.
Met Cor en Henk loop ik de Stefan cel Mare straat in die vandaag voor het autoverkeer is afgesloten zodat het publiek beslag heeft genomen van de brede straat. De jeugd kan er vandaag vrij rolschaatsen of zijn kunsten met de skateboard vertonen. Voor we de belangrijkste bezienswaardigheden gaan bekijken drinken we op het terrasje voor een pizzeria koffie met een lekker stuk Tiramisu. Regelmatig proberen zigeunerkinderen bij de gasten te bedelen. Ze worden echter meteen verjaagd. We zien alledrie tegen de terugreis op; drie lange dagen in de bus. Gelukkig heb ik het laatste boek van Geert Mak mee: "In Europa", een dikke pil met meer dan 1100 bladzijden. Cor en Henk hebben er niet aan gedacht leesvoer mee te nemen. Daar kom je naast het fietsen toch niet aan toe, hadden ze terecht aangenomen. Maar ze hadden er niet aan gedacht, dat we ook nog een paar dagen in de bus zitten. Dus kijken we allereerst uit of er vandaag ergens een winkel in Iasi open is waar men ook Engelse boeken verkoopt. Dat blijkt een moeilijke zoektocht. Maar uiteindelijk treffen we een boekwinkel waar in een schap een stapeltje van vijf boeken in het engels ligt. De keus is wel erg beperkt maar allebei lopen ze met een boek, ik geloof van Dickens, de straat weer op.
Na op hetzelfde terrasje een pizza verorberd te hebben worden nu de belangrijkste bezienswaardigheden bekeken. In de voorheen bisschoppelijke en daarna metropoliete St.-Gheorghe-kerk uit 1761 staan de gelovigen in de rij om de verschillende iconen te kunnen kussen. Ik blijft het een onhygiënisch ritueel vinden. Bij één icoon schrijft datzelfde ritueel kennelijk voor dat je nadat je het icoon hebt gekust onder de tafel doorkruipt om verder te lopen. De witte, met drukke ornamenten versierde Trei Ierarhie-kerk staat van buiten en van binnen volop in de steigers. Binnen ligt het graf van Ioan Cuza, de eerste koning van het verenigd Roemenië.
Gezichtsbepalend in de stad is het Cultuurpaleis uit 1906 aan de kop van de Str. Stefan cel Mare. Het is zowel van buiten als van binnen een imponerend bouwwerk, dat vier musea huisvest. Helaas ontbreekt ons de tijd om één of meer van deze musea te bezoeken. Voor het Cultuurpaleis staat een Roemeense "Frambus" op passagiers te wachten.
Je wordt hier regelmatig aangesproken door bedelaars, voor een deel zigeuners. Dat is nu eenmaal een bijproduct van een grote stad. Ik moet trouwens zeggen, dat ik in Polen en Hongarije wel eens meer last heb gehad van hinderlijk opdringerige zigeuners als hier in Roemenië, afgezien van die ervaring na Vatra Dornei dan.
's Avonds biedt de Stichting ons een diner aan in het drie sterren restaurant Onyx. De Roemeense gasten zijn opvallend duur gekleed en de dames lijken met elkaar te wedijveren wie het meest riante decolleté heeft. Dit zijn overduidelijk de nieuwe rijken in Iasi en ze schamen zich er niet voor, integendeel. Het steekt wel heel erg schril af tegen de armoede gisteren in Schitu Stavnic.
Terug gekomen op de camping heeft de eigenaar de tafels klaar gezet voor een "wijnproeverij". Het wordt een gezellige laatste avond, ondersteund door de gitaar van Karst.